محتوا قدمتی به درازای تاریخ پیدایش هستی داره. ابتدای آن مشخص نیست و ادامه‌اش لایتناهی و لایزاله. چون هر تصویری، هر تفکری، هر ایراد و گره‌ای و هر مفهومی، یک نوع محتواست. کافیست سر بچرخونید و به جهان پیرامونتون نگاه کنید هر چیزی که می‌بینید یا نمی‌بینید ولی تخیل، احساس یا درک می‌کنید یا یک محتواست یا پتانسیلی برای تبدیل شدن به یک محتوا. حال چه اون چیز یک کالا باشه، یا یک خیال، یا یک تفکر، یک سوال یا حتی یک کانسپت انتزاعی. تولید محتوا نیز قدمتی به همان بلندی تقاضای محتوا داره؛ هرچند که با پیدایش پدیده ی چاپ و در ادامه گسترش صنعت ارتباطات تولید بر تقاضا پیشی می‌گیره.
امروزه و در عصر نوین، با توجه به اهمیت ارتباطات در حیات و بقای بشر و المان‌های مرتبط با زندگی بشری، زیست طبیعی و توسعه ی امکانات دیجیتالی، نیاز به تولید محتوا بیش از هر زمان دیگر احساس می شود. چرا که بشر در این دوره و در مسیر هدف نهایی خود یعنی تعالی اجتماعی، بیش از هر چیز نیاز به ارتباط با یک‌دیگر را احساس می کنه و محتوا شاه‌بیت این اصل و نیاز قطعی است. چرا که ما برای ارتباط با هم، به هدف، دلیل، سوال، فکر، سوژه و انگیزه نیاز داریم. تمام اینها باز یا یک محتوا هستند یا برای ظهور عینی، نیاز به تبدیل شدن به محتوا دارند.
محتواسازی در زمان حال به آگاهی و توسعه‌ی فردی افراد جامعه بسیار کمک می‌کند. همچمین در رفع نیاز بشر در عرصه‌های اقتصادی و شغلی، سرگرمی، آموزش و… و پاسخ گویی به سوالات و مشکلات جسمی و روحی انسان، نقشی اساسی ایفا می‌کند. خلاصه اینکه محتوا فقط توت فرنگی روی کیک نیست. معرف تمامیت کیکه و این یعنی توت فرنگی روی کیک هم هست. پس یا با محتوا آشتی باشید یا با همه قهر؛ همه و اول از همه با خودتون. برای همینه که می‌گیم محتوا، ملکه‌ی کندوی ماست چون هویت کاربردی کندوی ما بهش وابسته است.
1. محتوا در بازاریابی
در بخش قبل گفتیم که دنیای جدید دنیای ارتباطاته. ارتباطات در عرصه‌های اقتصادی و برای کسبوکارها یعنی: با مخاطب در یک بستر قرار بگیریم. اصل پیوند دهنده‌ی متقاضی و بیزینس‌ها در این بستر، همان محتواست که بخشی از آن وجود دارد و بخشی باید با تعامل دو طرفه تولید شود. محتوای ارزشمند برند شما را به خوبی معرفی می‌کند، محصول و خدمات شما را به درستی به نمایش می‌گذارد و کاربران را به شنیدن سخن شما مشتاق می‌کند. حال آنکه محتوای کذب و بی پشتوانه یا بی ربط می‌تواند شرایط عکس این را برای کسب و کارها ایجاد کند. در قرن معاصر و با گسترش ابزارهای دیجیتالی بازاریابی دیجیتالی به شدت بر بازاریابی سنتی پیشی گرفته است. طبیعتا بحث تولید محتوا در فضای نت و ساختارهای دیجیتالی اهمیتی صد چندان پیدا کرده و تبدیل به مهمترین مولفه‌ی دیجیتال مارکتینگ شده است.
در واقع تولید محوا خلق مجموعه‌ی به هم پیوسته‌ای از اطلاعات با استفاده از تاکتیک‌های متفاوت و در فرمت‌های گوناگون و برای هدف نهایی مشخص، و سپس انتشار آن در بسترهای مناسب است. در ادامه ی مقاله شما را با فرآیندهای محتوانویسی و محتواسازی, بسترهای پذیرای اطلاعات شما، فرمت های محتوایی و کاربردهای آنها آشنا خواهیم کرد.
2. ویژگی‌های محتوای مناسب
برای استفاده از مواهب سوشال‌مدیا در بیزینس‌های جدید نیازمند به محتوای کاربردی هستیم. چند مورد ویژگی محتوای مناسب برای بازاریابی دیجیتال:
- بدیع و دسته اول باشد
- سوال و نیاز مخاطب را پاسخ دهد
- در راستای موضوع و هدف اصلی باشد
- صادقانه باشد
- ویرایش نگارشی در آن رعایت شده باشد
- جذابیت داشته باشد
- مختصر و مفید بودن
- داستان کسب‌وکار را روایت کند؛ چرا که مردم قصه شنیدن را دوست دارند.
- دسترسی های مناسبی به کاربران بدهد
- لحن محتوای شما باید متناسب با موضوع یا سوژه‌ی آن باشد.
- سرگرم کننده باشد
- جنبه‌ی آموزشی داشته باشد
- در مسیر هدف مشتری باشد
- المان‌های بصری در آنها رعایت شود
3. تولید محتوا؛ فرآیند، ابزارها و روش‌ها
حالا برای دستیابی محتوای مناسب باید یک سری مراحل و نکات را رعایت کنیم. همچنین از امکانات و ابزارهای موجود در این راه استفاده کنیم. در اینجای مقاله به توضیح کلی تاکتیک ها، روش‌ها و مراحل تولید محتوا می‌پردازیم.
۱٫۳٫ تدوین پلن محتوا
هر فعالیتی در هر عرصه‌ای (اقتصاد، اجتماع و…)، برای رسیدن به موفقیت نیاز به یک نقشه ی راه مشخص داره. هدف یک مقصده، زمان یک ارزش تجدیدناپذیره و پلن محتوایی معرف مسیری که از ایده و فکر اولیه به سمت مقصد کشیده شده و باید در یک زمان بهینه طی بشه. پلن محتوای ما شامل زمان بندی کوتاه مدت میان مدت و بلند مدت می‌شود. برای هر کدام هدف‌های کوچک‌تری در امتداد مسیر اصلی در نظر گرفته شده است.
برای تدوین پلن محتوای یک کسب‌وکار باید به هدف اصلی و اهداف کوچک‌تر، پرسونای به دست آمده از مخاطب هدف، نقش و نیاز مشتری، فرمت مناسب برای محتوا، بستر مناسب و زمان مناسب انتشار توجه شود.
۲٫۳٫ تولید محتوا
بعد از مشخص شدن نقشه ی راه به سراغ مرحله ی اصلی کار بازاریابی دیجیتال، یعنی تولید محتوا می رویم. برای دستیابی به محتوای کاربردی و ثمربخش باید به نکات زیر دقت کنید:
۱٫۲٫۳٫ ایده: ایده دقیقا ماقبل هر حرکت و شروعی تعریف می‌شود. شما قبل اینکه ماشین را استارت بزنید، رسیدن به مقصدی را هدف قرار داده اید. برای این هدف، ایده ای در نظر گرفه اید که منجر به روشن کردن ماشین و حرکت در مسیری خاص شده است. ایده ی خوب هم انجام کار را راحت تر و سریع تر می کند و هم درصد موفقیت بیزینس را بالاتر می‌برد. برای رسیدن به ایده‌ی خلاقانه و مفید می‌توان از تاکتیک‌هایی نظیر طوفان فکری، بررسی کامنت گپ ((comment gap رقبا، ابزار گوگل ترندز (google trends) و پرسونای مخاطب استفاده کرد.
۲٫۲٫۳٫ جمع آوری داده: مشخصا برای نوشتن یک مطلب یا تهیه‌ی محتوای خوب نیازمند اطلاعات دست اول، دقیق و کافی هستیم. این بخش نیاز جدی به استفاده از منابع معتبر و جدید، و همچنین شناخت دقیق نیاز و سوالات مخاطب دارد.
۳٫۲٫۳٫ کلمات کلیدی و سرچ سئو: برای اینکه وبسایت و مقاله ما در جست‌وجوگر گوگل (google) رتبه بگیرد و دیده شود باید سئو فرندلی باشد. این یعنی با الگوریتم‌های اعمال شده از سوی گوگل و قواعد آنها سازگاری داشته باشد. یکی از مواردی که در این راستا باید رعایت کرد استفاده‌ی به جا و به اندازه از چند کلید واژه‌ی مرتبط با موضوع مقاله است که به رتبه گیری مقاله کمک شایانی می‌کند.
۴٫۲٫۳٫ پرسونای مخاطب: ما برای هدف گذاری و رسیدن به موضوع مقالات یا محتوایمان نیازبه شناخت کاربر هدفمان داریم. تا با آگاهی از شخصیت، نیازها و افکار او، ارتباط مناسبی بین مخاطب هدف و محصولات و خدمات و راه حل‌هایمان ایجاد کنیم. پرسونای مخاطب معرف اطلاعاتی شامل تخصص, سن, جنسیت، دانش و فعالیت، افکار و جهان بینی، نیازها و دغدغه های مخاطبِ مناسب برای هدف ماست؛ و پرسونا نویسی یک فن مهم در دیجیتال مارکتینگ (digital marketing).
۵٫۲٫۳٫ موضوع اصلی: با توجه به پرسونای مخاطب و اهداف بیزینسی ما، باید موضوع اصلی مشخصی برای محتوا تعیین کرد.
۶٫۲٫۳٫ بازنویسی: بعد از جمع آوری اطلاعات و با توجه به کلمات کلیدی مناسب و در راستای موضوع اصلی، سناریوی اولیه‌ی محتوا یا پیش نویس مقاله را تهیه می‌کنیم. بعد ازین مرحله باید حتما پیش نویس مقاله یا طرح سناریو را ویرایش و بازنویسی کرد تا محتوای تولیدی به زیباترین و درست ترین نحو در اختیار بازدیدکنندگان قرار بگیرد.
۷٫۲٫۳٫ فرمت و نوع محتوا: با توجه جذابیت موضوع، نوع مخاطب، کمیت اطلاعات و بستر انتشار محتوا باید تصمیم بگیریم که در مورد یک موضوع خاص چه نوع محتوایی (ویدیو, عکس، متن، پادکست و … ) بازدهی بهتری برای ما خواهد داشت.
۸٫۲٫۳٫ زمان انتشار: پلتفرم مورد استفاده برای پخش اطلاعات و همچنین نقشه‌ی محتوای ما در انتخاب زمان ارائه‌ی مطالب، بسیار اهمیت دارند.
۹٫۲٫۳٫ بستر یا پلتفرم انتشار محتوا: بسته به فرمت محتوا و پلن محتوایی، بستر انتشار ( فضای مجازی، سایت، اپلیکیشن‌ها و…) انتخاب می‌شود.
۳٫۳. پروموت کردن محتوا
پروموت کردن یعنی ارتقای محتوا برای دیده شدن بیشتر. برای رسیدن به این مهم نیازمند محتوای دست اول و کاربردی هستیم. اهمیت ضوابط نگارشی و ساختاری، و سازگاری با سئو، یک اصل حیاتی در تولید محتواست. همچنین محتواهای قبلی نیاز به ویرایش و تکامل دارند. زیبایی شناسی و استفاده ی درست از جاذبه‌های تصویری از دیگر نکات حائز اهمیت است. شرکت در کمپین ها و استفاده از تبلیغات دیجیتالی و ظرفیت های سوشال مدیا به دیده شدن مطالب ما کمک می‌کند. لینک سازی درست و پاسخ گویی به سوالات بازدیدگنندگان نکتهی مهم دیگری‌ست که باید به آن توجه شود.
۴٫۳٫ سوشال مدیا
فراگیرترین فضای دجیتالی جامعه‌ی مجازی و بسترها و ابزارهای محبوب سوشال مدیا است. اهمیت این بخش در فراگیری روز افزون آنها، سادگی کاربری و جذابیت‌های عمومی است. با توجه به انگیزه و هدف بیزینس (برندسازی،فروش، آموزش و ..)، پلن محتوایی و همچنین مدل و فرمت محتوای تولیدی، باید بستر مناسب برای فعالیت در این عرصه را انتخاب کرد.
۵٫۳٫ ابزاردیجیتالی دیگر: وبسایت‌ها، اپلیکیشن‌ها، ای بوک, ایمیل مارکتینگ، تبلیغات کلیکی، تبلیغات از طریق سایر سایت‌ها و … از دیگر ابزارهای انتشار مطلب در دیجیتال مارکتینگ هستند.
۶٫۳٫ پست مهمان: تولید محتوا ا طریق کاربران سایت؛ یعنی شما به کاربر اجازه‌ی نشر محتوای تولیدی اش را در فضای وبسایت می‌دهید. آن کاربر هم در ازای این کار، از مطلب آپلود شده به فضای کاری خود، در بسترهای مختلف لینک می‌دهد. استفاده از این روش، در صورت ارزندگی و ارتباط محتوا با زمینه‌ی فعالیت شما، می‌تواند یک معامله‌ی برد برد برای دو طرف باشد. در این کار باید بر مطالب آپلود شده نظارت شود.
۷٫۳٫خوشه‌بندی محتوا: یعنی دسته‌بندی موضوعی محتوا و مرتبط کردن آنها با هم از طریق لینک سازی درست. این نکته در سئو فرندلی شدن وبسایت بسیار حائز اهمیت است.
4. اشکال مختلف تولید محتوا:
همان‌طور که گفتیم با توجه به مخاطب هدف، نقشه ی راه و مسیر بیزینسی ما، نیاز کسب‌وکار و همچنین قابلیت‌های پلتفرمی که برایش مطلب تولید می‌شود از فرمت‌های مختلف محتوا استفاده می‌کنیم.
۱٫۴٫ پست بلاگ:
اکثرا اخبار و مقالات بلند و کوتاه و به شکل متنی هستند. مطالب بلند ارزش بیشتری از نظر تکنیک سئو دارند. به شرطی که خلاقانه و مفید و به روز باشند. مقالات بلند برای توضیح محصول و خدمات به شدت الزامی هستند. البته از اهمیت مطالب کوتاه برای توضیحات مختصر و مسائل خاص نمی‌توان غافل شد.
۲٫۴٫ ویدئو یا فیلم:
ساخت ویدئو، فیلم، تیزر و … برای دو معقوله‌ی برندسازی و همچنین تبدیل مخاطب به مشتری، بسیار کاربرد دارد. جذایت محتوای ویدئویی برای تولید محتوای سرگرم کننده و فان و همچنین شرح داستان یک کمپانی و برند بسیار زیاد است. همچنین این فرمت، برای ساخت محتوای آموزشی بهترین انتخاب است.
۳٫۴٫ ای بوک
کتاب های الکترونیکی یا EBOOK برای مخاطبان تخصصی کسب و کارها قابل استفاده اند.
۴٫۴٫ پادکست (Podcast)
پادکست‌ها برای کسانی که وقت خواندن ندارند مفید هستند.
۵٫۴٫ ایمیل مارکتینگ (email marketing)
ایمیل مارکتینگ یک محتوای تبلیغاتی (به صورت یک برگه یا فرود) است. این روش برای تعامل با کسانی که در وبسایت ما ثبت نام کرده‌اند به کار می‌رود. درواقع هدف ازین کار تبدیل کاربر به مشتری یا مخاطب وفادار است.
۶٫۴٫ اینفوگرافی
اینفوگرافی از محبوب‌ترین اشکال محتوا که چکیده ی مطلب را با جاذبه های تصویری و گرافیکی همراه کرده و به سرعت مفهوم را به مخاطب انتقال می‌دهد. تمایل کاربران به اینفو سه برابر بیشتر از مطالب بلند است.
۷٫۴٫ عکس
درواقع برای تمام بیزینس ها کاربرد دارد و به تکامل اشکال دیگر محتوا نویسی هم کمک می‌کند.
۸٫۴٫ وبینار
وبینار ترکیب دو واژه‌ی وب و سمینار و در واقع سمینار اینترنتی است. برای برندسازی شخصی (personal branding) کارایی زیادی دارد. همچنین ابزاری مناسب در جهت پاسخ گویی به سوالات و نیازهای مخاطبان است. وبینارها در فعالیت‌های آموزشی بسیار محبوب و پرکاربرد هستند.
۹٫۴٫ پرسونا نویسی
سه نوع پرسونا رایج: پرسونای کسب‌وکار و پرسونای مخاطب و پرسونای مشتری. پرسونای مخاطب معرف شخصیتی است که ما می‌خواهیم برای بیزینس خود کسب کنیم. پرسونای مخاطب درواقع یک شخصیت فرضی است که ما فکر می‌کنیم می‌تواند مخاطب مناسبی برای فعالیت و محتوای ما باشد. البته یک پرسونای منفی هم داریم که تعیین می‌کند چنین شخصیت فرضی نمی‌تواند مخاطب هدف ما باشد. پرسونای مشتری خلق یک شخصیت فرضی است که می‌تواند مشتری خدمات یا محصولات کار ما باشد. در پرسونا به شخصیت, سن, جنسیت، فهالیت و مهارت ها، جغرافیا، نیازها و مشکلات، انگیزه‌ها و اهداف، جهان بینی و تفکر، طبقه‌ی اجتماعی و اقتصادی مخاطب و مشتری توجه می‌شود. پرسونا نویسی برای تعیین اهداف ما و رسیدن به پلن محتوایی نقشی کاملا اساسی ایفا می‌کند.
5. بسترها و پلتفرم‌های انتشار محتوا:
۱٫۵٫ شبکه های اجتماعی:
فیسبوک: مناسب برای ساخت گروه‌های کوچک، پاسخ گویی به سوالات و انتشار فیلم.
اینستاگرام: انتشار عکس و ویدئو.
یوتوب: انتشار ویدئو و درآمدزایی از طریق دریافت مخاطب.
توییتر: محتوای کوتاه و هشتگ سازی تبلیغاتی
۲٫۵٫ وبسایت
برای انتشار ویدئو، عکس، مقالات کوتاه و بلند، پادکست و سایر فرمت‌های محتوا، مناسب است. وبسایت مهمترین ابزار بازاریابی دیجیتال در جهت اعتماد آفرینی و برندسازی است.
۳٫۵٫ اپلیکیشن‌ها
اپلکیشن‌ها برای ارائه‌ی خدمات و رفع نیازهای روزمره با توجه به فراگیر شدن گوشی‌های هوشمند بسیار کاربردی هستند.
6. مهارت های لازم برای یک تولید کننده‌ی محتوا
این فرد باید دارای مهارت و تخصص‌های مرتبط با این کار و همچنین خلاقیت و نگاه زیبایی‌شناسانه باشد. فردی که این کار را انجام می‌دهد باید کیبورد ریسرچ را به خوبی بلد باشد. داشتن مهارت های فنی و آشنایی قابل قبول با نرم افزارها و ابزارهایی مانند فوتوشاپ، پریمیر، ای لاستریتور و… و همچنین مهارت مقاله‌نویسی، عکاسی و فیلم برداری و… برای تولید کنندگان محتوا الزامی است.
سناریو و پرسونا نویسی و قدرت تحلیل روند کسبوکارها و بازارهای هدف یکی دیگر از مسائلی است که باید در تولید محتوای اقتصادی به آن توجه شود.شناخت نیاز و سلیقه ی مخاطب مهمترین اصل در تولید محتواست که چگونگی دستیابی به آن هم یک تخصص است. تولید کننده‌گان محتوا باید با فرصت‌ها و تهدید‌ها و پتانسیل‌های یک وبسایت یا اپلیکیشن و یا شبکه های اجتماعی آشنا باشند. یک ویژگی مهم دیگر آشنایی با فضا و امکانات تبلیغاتی برای دیده شدن محتواست؛ چرا که محتوایی که دیده نشود هر چند هم که ارزنده باشد باز کاربردی نخواهد بود.
و در پایان
یکی از فعالیت های روزمره‌ی شرکت بیزیار تولید محتوا برای مشاغل مختلف در بستر وبسایت‌ها و انواع شبکه‌های اجتماعی و همچنین ارائه‌ی مشاوره در این زمینه است. در صورتی که به این تخصص نیاز دارید با ما تماس بگیرید یا به قول خودمون : “بسپریدش به ما”
