سیستم های مدیریت محتوا ( Content Management System ) یا همان سی ام اس (CMS) از کاربردی ترین و محبوب ترین امکانات در فضای امروز اینترنت جهانی هستند که توانسته اند بشر را در استفاده از امکانات گوناگون صفحات وب و توسعه ی فردی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و… یاری دهند.
درواقع CMS ها به کاربر این امکان را می دهند که به آسانی محتوای مورد نظر خودش را از طریق بلاگ و وبسایت و در اشکال گوناگون ( ویدئو، متن، صوت، عکس، محتوای چند رسانه ای و فرمت های دیگر) با دیگران به اشتراک بگذارد. همچنین کاربر می تواند زمان انتشار محتوا و جامعه ی هدف مطالب خود را مدیریت کند.
به بیان دقیق تر یک سایت دارای سه بخش اصلی است. یک بخش ظاهری که مخاطب آن را در صفحه ی مانیتور یا موبایل خود می بیند و از آن استفاده می کند. این بخش که به آن جلوی سایت (FRONT END ) می گویند با زبان های کد نویسی مانند CSS ، HTML و… طراحی می شود.
بخش اصلی سایت فسمت پشتی (BACK END) آن است که توسط کاربر دیده نمی شود ولی مغز سایت است که کارآیی آن را تعیین می کند. این قسمت توسط زبان های برنامه نویسی مانند PHP ، APS و… به وجود می آید. سایت همچنین دارای یک پنل کنترل است که با استفاده از آن محتوا و خدمات سایت مدیریت می شود.
اما شما نگران نباشید…
CMS ها در واقع کار را برای ما ساده کرده اند و بدون نیاز به داشتن تخصص یا فراگیری زبان های کد نویسی و برنامه نویسی، قسمت BACK END و پنل کنترل و مدیریت وب سایت را در اختیار ما می گذارند. در مورد FRONT END هم بسیاری از سی ام اس ها مانند وردپرس (WordPress) دارای قالب های آماده برای استفاده هستند. برخی از این پوسته ها رایگان و برخی نیاز به پرداخت هزینه دارند. البته در مقایسه با هزینه ی طراحی برای قالب اختصاصی، بسیار ناچیز است. ضمنا در مواقعی که نیاز باشد می توان قالب سازگار با فعالیت وب سایت را با کمک فردی متخصص، طراحی و بر روی سایت بالا آمده توسط انواع CMS ها، نصب کرد.
در یک تعریف ساده، سامانه ی مدیریت محتوا، ابزاری ست که به ما اجازه می دهد که به صورت رایگان یا با کمترین هزینه، با ساده ترین روش ها، با بیشترین سرعت و در یک بستر امن، محتوای مناسب را در اختیار مخاطب هدفمند قرار دهیم و آن را مدیریت، ویرایش، اصلاح و… کنیم. همچنین از طریق CMS ها می توانیم بازخورد مطالب و تولیدات منتشر شده ی خود را دریافت کنیم. CMS علاوه بر امکان انتشار محتوا که اصلی ترین کار در پیش برد یک تارنما به سمت هدف تعیین شده است، امکان استفاده از ابزارها و سرویس های گوناگون متناسب با نوع فعالیت سایت، طراحی شکل ظاهری و محیط کاربری سایت و… را در اختیار ما می گذارد.
الف. انواع سیستم های مدیریت محتوا:
۱٫ سیستم مدیریت محتوای عمومی:
CMS هایی از پیش طراحی شده که عموما به صورت رایگان در اختیار افراد قرار می گیرند. افراد گوناگون با استفاده از آن می توانند به سادگی وب سایت خود را راه اندازی و مدیریت کنند. وردپرس (WordPress)، جوملا (Joomla)، دروپال (Drupal) و… از جمله CMSهای عمومی هستند .
از مزایای سیستم های مدیریت محتوای عمومی می توان به سرعت دسترسی، به روز شدن مداوم، پشتیبانی، هزینه ی اندک، امنیت بالا، توسعه پذیری و از همه مهمتر سادگی در کاربری اشاره کرد. این ویژگی ها، آنها را به شدت در نزد کاربران اینترنت محبوب کرده است. البته ایراداتی نظیر محدود بودن زبان کد نویسی و نداشتن برخی امکانات هم بر این ابزارها وارد است که در مواقعی خاص ما را به سمت CMS های اختصاصی سوق می دهد .
-
چرا وردپرس؟
وردپرس (WORDPRESS) به طور قطع محبوب ترین ابزار مدیریت محتوای عمومی (Content Management System) است. وردپرس از ماه مِی سال ۲۰۰۳ کار خود را آغاز کرده است. تا امروز در حدود ۳۷ درصد از وب سایت ها در بستر این CMS راه اندازی شده اند.
ادامه مطلب
۲٫ سیستم های مدیریت محتوای اختصاصی:
در موارد خاص که CMS های عمومی پاسخ گوی نیاز ما نیستند می توان با استفاده از دانش افراد حرفه ای در مقوله ی برنامه نویسی از این ابزارها استفاده کرد. در CMS های اختصاصی تمام بخش ها قابل طراحی و تغییر هستند. البته این ابزارها معایبی هم دارند که دردسرهای امنیتی از جمله ی آنهاست. همچنین تمام به روز رسانی ها و ارتقای سایت برعهده ی خود شخص است.
سیستم مدیریت محتوای سنتی (WCM)، سیستم مدیریت محتوای هدلس (Headless CMS)، سیستم مدیریت محتوای ترکیبی (Hybrid CMS) از انواع دیگر و اشکال غیر متداول تر CMS ها هستند که در مقالات اختصاصی به هر یک از آنها خواهیم پرداخت .
ب. امکانات و قابلیت های CMS ها:
- راه اندازی سایت با ساده ترین روش و کمترین هزینه
- طراحی قالب
- استفاده از سرویس ها و ابزارهای آماده
- مدیریت و ویرایش محتوا
- هماهنگی CMS با SEO
- انتشار سریع انواع محتوا در فرمت های گوناگون
- قابلیت مشاهده ی پیش نمایش و تست
- امنیت بالا
- امکان ساخت پنل مدیریت برای چند مدیر و ادمین
- امکان جمع آوری اطلاعات و دریافت بازخورد از کاربران
- ذخیره و بازیابی اطلاعات
- چند زبانه بودن
- داینامیک بودن سایت
- طراحی فضاهای فروشگاهی
- لینک سازی
- آرشیو بندی
- و …
جمع بندی:
انواع مختلف سیستم مدیریت محتوا ها امکان استفاده از امکانات محیط وب را برای تمامی افراد با هر سطح از آگاهی و نیاز فراهم می سازند. در جهان امروز استفاده از این ابزار مهم مدیریت محتوا امری اجتناب ناپذیر است. درواقع هر روزی که در فضای اینترنت پرسه میزنیم بارها از محصولات این امکان به عنوان مخاطب استفاده می کنیم و برای توسعه ی کسب کارها و فعالیت هایمان باید از مواهب این پدیده ی دوست داشتنی بهره مند شویم.